“Warme medische zorg geven we al, dat kan bijna niet beter. Maar kunst kan nog veel verdiepen en vermenselijken” zo zegt professor en dokter Tessa Kerre, hematoloog en kliniekhoofd in het UZ Gent en hoofddocent aan de UGent.
Augustus 2022, G. Ostyn
De medische zorg in ziekenhuizen wordt steeds beter. Tegelijk groeit het besef dat zorg verder moet gaan dan enkel het klinische: zorgverleners zijn niet alleen ‘garagisten’ van het lichaam, zij zijn ook verzorgers van de ziel van de patiënt. Volgens professor. Tessa Kerre kan kunst hierin een belangrijke rol spelen.
In het boekje ‘Kunst op voorschrift’ houdt de hematoloog een pleidooi voor het belang van kunst in de zorg, zowel voor patiënten als voor zorgverleners. Ze vertelt over haar eigen ervaringen en stelt haar droomproject.
“Op onze afdeling zijn we vaak getuige van hoe mensen andere mensen tot mens maken. Hoe een kaartje, een berichtje, een bezoek, een lach een wereld kunnen betekenen, het hart kunnen verwarmen, de geest ontwarren. Maar ik zie ook wat kunsten kunnen betekenen. Voor iedereen, maar zeker ook voor mensen die ziek zijn. Ik zie hoe kunsten het verschil kunnen maken voor zwaar zieke mensen, hoe ze de wereld weer binnenbrengen in een kleine ziekenhuiskamer”, aldus prof. Kerre. “Kunsten zijn broodnodig, ze zijn voedsel voor de geest, vitamines voor de ziel. Dat klinkt misschien melig, maar ik meen het. Ik baseer die mening op zoveel gebeurtenissen waar ik getuige van was, met mijn eigen oren, ogen en hart.”
Dr. Kerre verwijst onder meer naar een artikel in het medisch wetenschappelijk tijdschrift The Lancet naar de impact van muziek tijdens of na een chirurgische ingreep. De auteurs-onderzoekers analyseerden meer dan zeventig wetenschappelijke onderzoeken terzake, waarbij het aantal deelnemers varieerde van twintig tot meer dan vierhonderd per onderzoek. De keuze van de muziek, de timing, de omstandigheden en de duur verschilde van studie tot studie. Uit de resultaten van de onderzoeken blijkt dat muziek de postoperatieve pijn deed dalen, net zoals de angst en het gebruik van pijnstillers, terwijl het de patiënttevredenheid deed stijgen. Het besluit van de onderzoekers? “Muziek kan worden aangeboden als een manier om patiënten te helpen pijn en angst te verminderen tijdens de postoperatieve periode. Timing en uitvoering kunnen worden aangepast aan individuele klinische settings en medische teams.”
“De evidentie die ik eerst nog niet kende, is er wel degelijk. Maar wat mij oorspronkelijk de ogen heeft geopend zijn de verhalen die ik zelf beleefde”, zo zegt professor Kerre.
“De rol van kunst, -muziek, beeldende kunst, literatuur of andere vormen van kunst-, voor het verbeteren van patiëntervaringen en emotionele steun, werd uitvoerig bewezen”, zo zegt professor Diane Fancourt, University College London, in de British Medical Journal. Voor die uitspraak baseert ze zich op een verslag van de Wereldgezondheidsorganisatie.
"Het verslag bevestigt dat er een aanzienlijke en nog steeds groeiende hoeveelheid bewijsmateriaal bestaat over de gezondheidsvoordelen van kunst. De positieve impact van kunst bij gezondheidsproblemen werd vastgesteld. Kunst is natuurlijk geen wondermiddel - het rapport wijst ook op een aantal nare en zelfs schadelijke bevindingen - en we hebben nog een lange weg te gaan om de potentiële voordelen van kunst voor de ondersteuning van de individuele gezondheid en de gezondheidszorg te realiseren. Maar gezien zowel het groeiende bewijsmateriaal als de erkende noodzaak om nieuwe benaderingen binnen de gezondheidszorg te omarmen, voelt het als een goed moment om manieren te onderzoeken om de kunsten steviger te verankeren binnen preventieprogramma's voor de volksgezondheid en binnen de klinische zorg.”
Referenties:
Het Fonds Prinses Delphine van Saksen-Coburg is opgericht voor de fondsenwerving en financiering van initiatieven voor de integratie van kunst in de gezondheidszorg. Prof. dr. Tessa Kerre is voorzitter van het beheerscomité van het Fonds.
https://www.uzgent.be/nl/steun-ons/schenken/Paginas/fonds-prinses-delphine-van-saksen-coburg.aspx
BE2207122726 - 12/07/2022
