Dr. Françoise Meunier heeft jarenlang gestreden voor ‘het recht om vergeten te worden’ voor mensen die genezen zijn van kanker. MHML sprak met de arts die het boegbeeld is van de strijd die in België en andere Europese landen vruchten begint af te werpen.
D. Léotard
Dr. Françoise Meunier, specialist in de Inwendige Geneeskunde en de Oncologie (ULB), lid van de Académie royale de Médecine de Belgique en vicevoorzitter van de Federation of European Academies of Medicine (FEAM)
Op 1 februari 2020 werd in België het recht om vergeten te worden ingevoerd voor de schuldsaldoverzekering. Dat recht betekent dat een verzekeraar tien jaar na het einde van de succesvolle kankerbehandeling (en voor bepaalde vormen van kanker nog minder dan tien jaar) geen rekening meer mag houden met die kanker bij de behandeling van een verzekeringsaanvraag en geen bijpremies mag aanrekenen. En België is het eerste land ter wereld dat het recht om te worden vergeten ook toepast in de verzekering voor het gewaarborgd inkomen voor kankerpatiënten vanaf 1 februari 2022. Er is overigens een lijst met uitzonderingen die regelmatig bijgewerkt wordt, bijvoorbeeld voor bepaalde kankers met een betere prognose waarvoor de termijnen verkort worden naar twee of acht jaar in plaats van tien jaar.
“Ik vecht sinds 2014 om ervoor te zorgen dat kanker krijgen en overleven niet levenslang wordt bestraft. Het is al moeilijk genoeg om met de ziekte te leven en het vol te houden en je zou niet nog eens moeten benadeeld worden als je genezen bent", zegt dr. Françoise Meunier, gerenommeerd oncoloog en onderzoeker die nu met pensioen is. “Ik ben niet langer professioneel actief, maar ik blijf vechten, als vrijwilliger, samen met juristen. Mijn ervaring helpt om deuren te openen en die ervaring deel ik graag voor het welzijn van consumenten die niet krijgen waar ze recht op hebben.” Want het gaat wel degelijk over rechten. “Als uw arts zegt dat u genezen bent, waarom zou de samenleving u dan tegenhouden of het u moeilijk maken om een huis te kopen? Ik blijf vechten zodat het recht om vergeten te worden een Europese wet wordt en ik wil dat er een Europese werkgroep wordt opgericht met daarin vertegenwoordigers van de vier landen (Frankrijk, België, Luxemburg en Nederland ) die het recht om vergeten te worden al toegekend hebben. Zo kunnen we werk maken van de basisbeginselen van een Europese wet voor consumentenrechten van voormalige kankerpatiënten. Een van mijn andere doelstellingen is dat we in België, net zoals dat het geval is in Frankrijk en het Groothertogdom Luxemburg, het recht om te worden vergeten toekennen aan kinderen en jongeren onder de 21 jaar wanneer ze vijf jaar genezen zijn.”
Feiten en mentaliteiten
“Vandaag is een kankerdiagnose niet langer een doodsvonnis. Door de vooruitgang van de geneeskunde is de levensverwachting na kanker aanzienlijk toegenomen. Maar de maatschappij en de mentaliteit evolueerden niet zo snel. Men blijft kanker associëren met een snelle dood, terwijl epidemiologische gegevens en data van het Kankerregister bevestigen dat veel kankers genezen kunnen worden en dat heel wat patiënten jarenlang in remissie zijn met een excellente levenskwaliteit. Er is nood aan een mentaliteitsverandering gebaseerd op actuele cijfers en niet op getuigenissen en herinneringen van een paar decennia geleden. Als het op kanker aankomt, zijn de dingen écht wel veranderd!", aldus dr. Meunier die het belang benadrukt van feiten in plaats van emotionele ervaringen. “Er zijn veel gebieden waarbinnen we de mentaliteit kunnen veranderen (de werkwereld, de opsporing, levensstijl, etc.), maar ik richt mij op een specifiek domein waarbij ik probeer om stapje per stapje vooruitgang te boeken", aldus Françoise Meunier, die verwijst naar de vele verenigingen en initiatieven die zich inzetten om de levenskwaliteit van patiënten te verbeteren, tijdens de behandeling van en na kanker.
“Ik feliciteer u met het initiatief My Health, My Life. Patiënten helpen bij hun ziekte en bij hun leven na de ziekte, zowel lichamelijk als mentaal, is van het grootste belang.”
Vertrouwen in de wetenschap
“Er is ook niet zoiets als ‘kanker’, het gaat om ‘kankers’ die niet dezelfde oorsprong hebben, dezelfde mechanismen of dezelfde genezingskans. Maar ik ben ervan overtuigd dat artsen, onderzoekers en andere wetenschappers samen werk zullen maken van een beter begrip van de betrokken processen en nog betere behandelingen die nog beter verdragen worden. Die vooruitgang vertaalt zich op het vlak van opsporing, diagnose, gepersonaliseerde behandeling, en nieuwe behandelingen. Zelf denk ik niet dat er ooit een wereld zonder kanker komt, maar ik ben er wel zeker van dat we in de toekomst zullen beschikken over doeltreffende ‘wapens’ zonder bijwerkingen. Toen ik een jonge dokter was, dacht niemand dat een kankerpatiënt ooit kon genezen”, zo zegt dr. Meunier met veel enthousiasme terwijl ze zelf ook geconfronteerd werd met de ziekte. “Ik verloor mijn man te vroeg aan longkanker en mijn broer stierf aan pancreaskanker, maar ik blijf geloven dat onderzoek de enige weg is om vooruit te gaan. Dat heb ik mijn hele loopbaan lang gedaan, onderzoek, eerst bij het Bordet Instituut, dan in New York (bij het Memorial Sloan Kettering Cancer Center) en vervolgens bij de European Organisation for Research and Treatment (EORTC) en ook door internationale klinische studies uit te voeren. Vandaag kan ik alleen maar vaststellen dat we een enorme weg afgelegd hebben.”
Hulp aanvaarden
“Mijn boodschap voor mensen die met kanker kampen? Geloven in voortdurende vooruitgang van de wetenschappen en vertrouwen hebben in artsen. Het is ook cruciaal om te weten dat u niet alleen bent en om de steun te voelen van de mensen om u heen, wie ze ook zijn. De steun doet goed waardoor u zich beter voelt. Maar je moet wel hulp durven vragen, vragen stellen, praten en je informeren... Je moet niet alleen zijn met je ziekte, je moet accepteren dat je ziek bent, maar je moet ook hulp kunnen aanvaarden.”
BE2103230974 - 23/03/2021
