Fotografietherapie: leren om je te zien en van je te houden

December 2023, dr. Sam Audali

Na een amputatie of na chemotherapiekuur kan het gebeuren dat 'we onszelf niet meer kunnen zien', noch in de spiegel, noch, op een online vergadering, noch op foto's. De schade aan het lichaam is niet alleen een zichtbaar litteken van de fysieke en mentale pijn, maar ook een verraderlijke herinnering dat een deel van ons leven, vóór de ziekte, echt voorbij is.

Als we er, na een periode die van persoon tot persoon verschilt, in slagen om verder te gaan, om de bladzijde om te slaan, is ons lichaam nog steeds het eerste beeld waarmee mensen om ons heen worden geconfronteerd. We zijn ons ervan bewust dat ons uiterlijk onze sociale contacten en de meningen van anderen beïnvloedt. En het beeld dat we van onszelf zien, met onze kwaliteiten en onze gebreken, speelt een aanzienlijke rol in ons gevoel van eigenwaarde, een van de pijlers van veerkracht.

Herstellen met foto’s 

Therapeutische fotografie (niet te verwarren met fototherapie) vindt zijn oorsprong in Angelsaksische landen en is bedoeld om mensen te helpen die moeite hebben met het accepteren van hun lichaam en die een gebrek aan zelfvertrouwen hebben vanwege hun uiterlijk. Daar kunnen veel redenen voor zijn: overgewicht, ondergewicht, huidproblemen, de vorm van de neus, ogen, het gezicht, de lengte, etc. Maar er kan ook sprake zijn van veroudering of veranderingen in het lichaam als gevolg van ziekte, behandeling, enz. 

Er wordt een breed scala aan individuele technieken gebruikt. Hier zijn een paar voorbeelden:

• Plaats een foto van iemand in een wereld die hij of zij zich heeft voorgesteld of getekend. 

• Maak een close-up van een lichaamsdeel dat u echt mooi vindt.

• Maak tekeningen op je  lichaam (hartjes, woorden, bloemen, enz.) en maak een foto.

• Vraag een professionele fotograaf om een fotosessie te doen alsof u een acteur bent in de film van je leven.

Psychotherapie door fotografie:

• Praat over wie u bent door commentaar te geven op een foto van uzelf.

• Leer selfies te maken en toon ze aan jouw therapeut.

" Je zelfbeeld is ook hoe anderen u zien en het is onmogelijk om daar geen rekening mee te houden. Door een foto van uzelf te publiceren, accepteert u dat anderen een 'oordeel' over u zullen vellen. Het is belangrijk om onder ogen te zien hoe anderen naar u kijken als onderdeel van een therapeutische sessie. Ze zullen u voeden met positieve dingen, dus vertrouw op hen en geloof alle vriendelijke woorden die ze over u zeggen. Het is enorm goed voor je zelfbeeld”, zegt Laurence Delespaux, verpleegkundige en fototherapeute.

"Het feit dat je jezelf op de foto zet en kiest wat u wilt laten zien, is een manier om gebeurtenissen opnieuw toe te eigenen”, aldus Pascale Darson, die zichzelf fotografeerde tijdens elke fase van haar behandeling voor borstkanker en daarna.

Elodie Sueur, fototherapeute: "Fotografie is een zeer krachtig middel dat ons in staat stelt de realiteit onder ogen te zien, onszelf onder ogen te zien en uit de ontkenningsfase te komen. Het stelt ons in staat om op een andere manier naar onszelf te kijken, zonder filter, door onze angsten, blokkade en trauma's naar boven te laten komen, zodat we ons ervan kunnen bevrijden en ons lichaam en ons beeld opnieuw aanvaarden zodat we geleidelijk terug van onszelf kunnen houden, vrij van vooroordelen.” 

Bronnen:

- S. Lantheaume et al., Annales Médico-Psychologiques (2016) ; 174 : 366–373

- http://www.elodiesueur-monsenert.com/phototherapie

- https://www.photographiedelle.be/photocoaching.php

- https://www.instagram.com/un_cancer_pour_quoi_faire/?hl=fr